A funny password generator

corpus/psalms.txt

@@ -0,0 +1,33 @@
+beatus vir qui non abiit in consilio impiorum et in via peccatorum non stetit et in cathedra pestilentiae non sedit [2] sed in lege Domini voluntas eius et in lege eius meditabitur die ac nocte [3] et erit tamquam lignum quod plantatum est secus decursus aquarum quod fructum suum dabit in tempore suo et folium eius non defluet et omnia quaecumque faciet prosperabuntur [4] non sic impii %non sic; sed tamquam pulvis quem proicit ventus %a facie terrae; [5] ideo non resurgent impii in iudicio neque peccatores in consilio iustorum [6] quoniam novit Dominus viam iustorum et iter impiorum peribit
+
+psalmus David quare fremuerunt gentes et populi meditati sunt inania [2] adstiterunt reges terrae et principes convenerunt in unum adversus Dominum et adversus christum eius diapsalma [3] disrumpamus vincula eorum et proiciamus a nobis iugum ipsorum [4] qui habitat in caelis inridebit eos et Dominus subsannabit eos [5] tunc loquetur ad eos in ira sua et in furore suo conturbabit eos [6] ego autem constitutus sum rex ab eo super Sion montem sanctum eius praedicans praeceptum eius [7] Dominus dixit ad me filius meus es tu ego hodie genui te [8] postula a me et dabo tibi gentes hereditatem tuam et possessionem tuam terminos terrae [9] reges eos in virga ferrea tamquam vas figuli confringes eos [10] et nunc reges intellegite erudimini qui iudicatis terram [11] servite Domino in timore et exultate ei in tremore [12] adprehendite disciplinam nequando irascatur Dominus et pereatis de via iusta [13] cum exarserit in brevi ira eius beati omnes qui confidunt in eo
+
+psalmus David cum fugeret a facie Abessalon filii sui [2] Domine quid multiplicati sunt qui tribulant me multi insurgunt adversum me [3] multi dicunt animae meae non est salus ipsi in Deo %eius; diapsalma [4] tu autem Domine susceptor meus es gloria mea et exaltans caput meum [5] voce mea ad Dominum clamavi et exaudivit me de monte sancto suo diapsalma [6] ego dormivi et soporatus sum exsurrexi quia Dominus suscipiet me [7] non timebo milia populi circumdantis me exsurge Domine salvum me fac Deus meus [8] quoniam tu percussisti omnes adversantes mihi sine causa dentes peccatorum contrivisti [9] Domini est salus et super populum tuum benedictio tua
+
+in finem in carminibus psalmus David [2] cum invocarem exaudivit me Deus iustitiae meae in tribulatione dilatasti mihi miserere mei et exaudi orationem meam [3] filii hominum usquequo gravi corde ut quid diligitis vanitatem et quaeritis mendacium diapsalma [4] et scitote quoniam mirificavit Dominus sanctum suum Dominus exaudiet me cum clamavero ad eum [5] irascimini et nolite peccare quae dicitis in cordibus vestris in cubilibus vestris conpungimini diapsalma [6] sacrificate sacrificium iustitiae et sperate in Domino multi dicunt quis ostendet nobis bona [7] signatum est super nos lumen vultus tui Domine dedisti laetitiam in corde meo [8] a fructu frumenti et vini et olei sui multiplicati sunt [9] in pace in id ipsum dormiam et requiescam [10] quoniam tu Domine singulariter in spe constituisti me
+
+in finem pro ea quae hereditatem consequitur psalmus David [2] verba mea auribus percipe Domine intellege clamorem meum [3] intende voci orationis meae rex meus et Deus meus [4] quoniam ad te orabo Domine mane exaudies vocem meam [5] mane adstabo tibi et videbo quoniam non deus volens iniquitatem tu es [6] neque habitabit iuxta te malignus neque permanebunt iniusti ante oculos tuos [7] odisti omnes qui operantur iniquitatem perdes %omnes; qui loquuntur mendacium virum sanguinum et dolosum abominabitur Dominus [8] ego autem in multitudine misericordiae tuae introibo in domum tuam adorabo ad templum sanctum tuum in timore tuo [9] Domine deduc me in iustitia tua propter inimicos meos dirige in conspectu meo viam tuam [10] quoniam non est in ore eorum veritas cor eorum vanum est [11] sepulchrum patens est guttur eorum linguis suis dolose agebant iudica illos Deus decidant a cogitationibus suis secundum multitudinem impietatum eorum expelle eos quoniam inritaverunt te Domine [12] et laetentur omnes qui sperant in te in aeternum exultabunt et habitabis in eis et gloriabuntur in te omnes qui diligunt nomen tuum [13] quoniam tu benedices iusto Domine ut scuto bonae voluntatis coronasti nos
+
+in finem in carminibus pro octava psalmus David [2] Domine ne in furore tuo arguas me neque in ira tua corripias me [3] miserere mei Domine quoniam infirmus sum sana me Domine quoniam conturbata sunt ossa mea [4] et anima mea turbata est valde et tu Domine usquequo [5] convertere Domine eripe animam meam salvum me fac propter misericordiam tuam [6] quoniam non est in morte qui memor sit tui in inferno autem quis confitebitur tibi [7] laboravi in gemitu meo lavabo per singulas noctes lectum meum in lacrimis meis stratum meum rigabo [8] turbatus est a furore oculus meus inveteravi inter omnes inimicos meos [9] discedite a me omnes qui operamini iniquitatem quoniam exaudivit Dominus vocem fletus mei [10] exaudivit Dominus deprecationem meam Dominus orationem meam suscepit [11] erubescant et conturbentur vehementer omnes inimici mei convertantur et erubescant valde velociter
+
+psalmus David quem cantavit Domino pro verbis Chusi filii Iemini [2] Domine Deus meus in te speravi salvum me fac ex omnibus persequentibus me et libera me [3] nequando rapiat ut leo animam meam dum non est qui redimat neque qui salvum faciat [4] Domine Deus meus si feci istud si est iniquitas in manibus meis [5] si reddidi retribuentibus mihi mala decidam merito ab inimicis meis inanis [6] persequatur inimicus animam meam et conprehendat et conculcet in terra vitam meam et gloriam meam in pulverem deducat diapsalma [7] exsurge Domine in ira tua exaltare in finibus inimicorum meorum et exsurge Domine Deus meus in praecepto quod mandasti [8] et synagoga populorum circumdabit te et propter hanc in altum regredere [9] Dominus iudicat populos iudica me Domine secundum iustitiam meam et secundum innocentiam meam super me [10] consummetur nequitia peccatorum et diriges iustum et scrutans corda et renes Deus [11] iustum adiutorium meum a Deo qui salvos facit rectos corde [12] Deus iudex iustus et fortis et patiens numquid irascitur per singulos dies [13] nisi conversi fueritis gladium suum vibrabit arcum suum tetendit et paravit illum [14] et in eo paravit vasa mortis sagittas suas ardentibus effecit [15] ecce parturiit iniustitiam *et; concepit dolorem et peperit iniquitatem [16] lacum aperuit et effodit eum et incidet in foveam quam fecit [17] convertetur dolor eius in caput eius et in verticem ipsius iniquitas eius descendet [18] confitebor Domino secundum iustitiam eius et psallam nomini Domini altissimi
+
+in finem pro torcularibus psalmus David [2] Domine Dominus noster quam admirabile est nomen tuum in universa terra quoniam elevata est magnificentia tua super caelos [3] ex ore infantium et lactantium perfecisti laudem propter inimicos tuos ut destruas inimicum et ultorem [4] quoniam videbo caelos * tuos; opera digitorum tuorum lunam et stellas quae tu fundasti [5] quid est homo quod memor es eius aut filius hominis quoniam visitas eum [6] minuisti eum paulo minus ab angelis gloria et honore coronasti eum [7] et constituisti eum super opera manuum tuarum [8] omnia subiecisti sub pedibus eius oves et boves universas insuper et pecora campi [9] volucres caeli et pisces maris qui perambulant semitas maris [10] Domine Dominus noster quam admirabile est nomen tuum in universa terra
+
+in finem pro occultis filii psalmus David [2] confitebor tibi Domine in toto corde meo narrabo omnia mirabilia tua [3] laetabor et exultabo in te psallam nomini tuo Altissime [4] in convertendo inimicum meum retrorsum infirmabuntur et peribunt a facie tua [5] quoniam fecisti iudicium meum et causam meam sedisti super thronum qui iudicas iustitiam [6] increpasti gentes %et; periit impius nomen eorum delisti in aeternum et in saeculum %saeculi; [7] inimici defecerunt frameae in finem et civitates destruxisti periit memoria eorum cum sonitu [8] et Dominus in aeternum permanet paravit in iudicio thronum suum [9] et ipse iudicabit orbem terrae in aequitate iudicabit populos in iustitia [10] et factus est Dominus refugium pauperi adiutor in oportunitatibus in tribulatione [11] et sperent in te qui noverunt nomen tuum quoniam non dereliquisti quaerentes te Domine [12] psallite Domino qui habitat in Sion adnuntiate inter gentes studia eius [13] quoniam requirens sanguinem eorum recordatus est non est oblitus clamorem pauperum [14] miserere mei Domine vide humilitatem meam de inimicis meis [15] qui exaltas me de portis mortis ut adnuntiem omnes laudationes tuas in portis filiae Sion [16] exultabo in salutari tuo infixae sunt gentes in interitu quem fecerunt in laqueo isto quem absconderunt conprehensus est pes eorum [17] cognoscitur Dominus iudicia faciens in operibus manuum suarum conprehensus est peccator canticum diapsalmatis [18] convertantur peccatores in infernum omnes gentes quae obliviscuntur Deum [19] quoniam non in finem oblivio erit pauperis patientia pauperum non peribit in finem [20] exsurge Domine non confortetur homo iudicentur gentes in conspectu tuo [21] constitue Domine legislatorem super eos sciant gentes quoniam homines sunt diapsalma [22] ut quid Domine recessisti longe dispicis in oportunitatibus in tribulatione [23] dum superbit impius incenditur pauper conprehenduntur in consiliis quibus cogitant [24] quoniam laudatur peccator in desideriis animae suae et iniquus benedicitur [25] exacerbavit Dominum peccator secundum multitudinem irae suae non quaeret [26] non est Deus in conspectu eius inquinatae sunt viae illius in omni tempore auferuntur iudicia tua a facie eius omnium inimicorum suorum dominabitur [27] dixit enim in corde suo non movebor a generatione in generationem sine malo [28] cuius maledictione os plenum est et amaritudine et dolo sub lingua eius labor et dolor [29] sedet in insidiis cum divitibus in occultis ut interficiat innocentem [30] oculi eius in pauperem respiciunt insidiatur in abscondito quasi leo in spelunca sua insidiatur ut rapiat pauperem rapere pauperem dum adtrahit eum [31] in laqueo suo humiliabit eum inclinabit se et cadet cum dominatus fuerit pauperum [32] dixit enim in corde suo oblitus est Deus avertit faciem suam ne videat in finem [33] exsurge Domine Deus exaltetur manus tua ne obliviscaris pauperum [34] propter quid inritavit impius Deum dixit enim in corde suo non requiret [35] vides quoniam tu laborem et dolorem consideras ut tradas eos in manus tuas tibi derelictus est pauper orfano tu eras adiutor [36] contere brachium peccatoris et maligni quaeretur peccatum illius et non invenietur [37] Dominus regnabit in aeternum et in saeculum %saeculi; peribitis gentes de terra illius [38] desiderium pauperum exaudivit Dominus praeparationem cordis eorum audivit auris tua [39] iudicare pupillo et humili ut non adponat ultra magnificare se homo super terram
+
+in finem psalmus David [2] in Domino confido quomodo dicitis animae meae transmigra in montes sicut passer [3] quoniam ecce peccatores intenderunt arcum paraverunt sagittas suas in faretra ut sagittent in obscuro rectos corde [4] quoniam quae perfecisti destruxerunt iustus %autem; quid fecit [5] Dominus in templo sancto suo Dominus in caelo sedis eius oculi eius %in pauperem; respiciunt palpebrae eius interrogant filios hominum [6] Dominus interrogat iustum et impium qui autem diligit iniquitatem odit animam suam [7] pluet super peccatores laqueos ignis et sulphur et spiritus procellarum pars calicis eorum [8] quoniam iustus Dominus %et; iustitias dilexit aequitatem vidit vultus eius
+
+in finem pro octava psalmus David [2] salvum me fac Domine quoniam defecit sanctus quoniam deminutae sunt veritates a filiis hominum [3] vana locuti sunt unusquisque ad proximum suum labia dolosa in corde et corde locuti sunt [4] disperdat Dominus universa labia dolosa linguam magniloquam [5] qui dixerunt linguam nostram magnificabimus labia nostra a nobis sunt quis noster dominus est [6] propter miseriam inopum et gemitum pauperum nunc exsurgam dicit Dominus ponam in salutari fiducialiter agam in eo [7] eloquia Domini eloquia casta argentum igne examinatum probatum terrae purgatum septuplum [8] tu Domine servabis nos et custodies nos a generatione hac et in aeternum [9] in circuitu impii ambulant secundum altitudinem tuam multiplicasti filios hominum
+
+in finem psalmus David usquequo Domine oblivisceris me in finem usquequo avertis faciem tuam a me [2] quamdiu ponam consilia in anima mea dolorem in corde meo per diem [3] usquequo exaltabitur inimicus meus super me [4] respice exaudi me Domine Deus meus inlumina oculos meos ne umquam obdormiam in mortem [5] nequando dicat inimicus meus praevalui adversus eum qui tribulant me exultabunt si motus fuero [6] ego autem in misericordia tua speravi exultabit cor meum in salutari tuo cantabo Domino qui bona tribuit mihi et psallam nomini Domini altissimi
+
+in finem psalmus David dixit insipiens in corde suo non est Deus corrupti sunt et abominabiles facti sunt in studiis %suis; non est qui faciat bonum %non est usque ad unum; [2] Dominus de caelo prospexit super filios hominum ut videat si est intellegens %aut; requirens Deum [3] omnes declinaverunt simul inutiles facti sunt non est qui faciat bonum non est usque ad unum = sepulchrum patens est guttur eorum = linguis suis dolose agebant = venenum aspidum sub labiis eorum = quorum os maledictione et amaritudine plenum est = veloces pedes eorum ad effundendum sanguinem = contritio et infelicitas in viis eorum = et viam pacis non cognoverunt % non est timor Dei ante oculos eorum; [4] nonne cognoscent omnes qui operantur iniquitatem qui devorant plebem meam sicut escam panis [5] Dominum non invocaverunt illic trepidaverunt timore %ubi non erat timor; [6] quoniam Deus in generatione iusta consilium inopis confudistis quoniam Dominus spes eius est [7] quis dabit ex Sion salutare Israhel cum averterit Dominus captivitatem plebis suae exultabit Iacob et laetabitur Israhel
+
+psalmus David Domine quis habitabit in tabernaculo tuo aut quis requiescet in monte sancto tuo [2] qui ingreditur sine macula et operatur iustitiam [3] qui loquitur veritatem in corde suo qui non egit dolum in lingua sua nec fecit proximo suo malum et obprobrium non accepit adversus proximos suos [4] ad nihilum deductus est in conspectu eius malignus timentes autem Dominum glorificat qui iurat proximo suo et non decipit [5] qui pecuniam suam non dedit ad usuram et munera super innocentes non accepit qui facit haec non movebitur in aeternum
+
+tituli inscriptio ipsi David conserva me Domine quoniam in te speravi [2] dixi Domino Dominus meus es tu quoniam bonorum meorum non eges [3] sanctis qui sunt in terra eius mirificavit *mihi; omnes voluntates meas in eis [4] multiplicatae sunt infirmitates eorum postea adceleraverunt non congregabo conventicula eorum de sanguinibus nec memor ero nominum eorum per labia mea [5] Dominus pars hereditatis meae et calicis mei tu es qui restitues hereditatem meam mihi [6] funes ceciderunt mihi in praeclaris etenim hereditas mea praeclara est mihi [7] benedicam Domino qui tribuit mihi intellectum insuper et usque ad noctem increpaverunt me renes mei [8] providebam Dominum in conspectu meo semper quoniam a dextris est mihi ne commovear [9] propter hoc laetatum est cor meum et exultavit lingua mea insuper et caro mea requiescet in spe [10] quoniam non derelinques animam meam in inferno non dabis sanctum tuum videre corruptionem notas mihi fecisti vias vitae adimplebis me laetitia cum vultu tuo delectatio in dextera tua usque in finem
+
+oratio David exaudi Domine iustitiam meam intende deprecationem meam auribus percipe orationem meam non in labiis dolosis [2] de vultu tuo iudicium meum prodeat oculi tui videant aequitates [3] probasti cor meum visitasti nocte igne me examinasti et non est inventa in me iniquitas [4] ut non loquatur os meum opera hominum propter verba labiorum tuorum ego custodivi vias duras [5] perfice gressus meos in semitis tuis ut non moveantur vestigia mea [6] ego clamavi quoniam exaudisti me Deus inclina aurem tuam mihi et exaudi verba mea [7] mirifica misericordias tuas qui salvos facis sperantes in te [8] a resistentibus dexterae tuae custodi me ut pupillam oculi sub umbra alarum tuarum proteges me [9] a facie impiorum qui me adflixerunt inimici mei animam meam circumdederunt *super me; [10] adipem suum concluserunt os eorum locutum est superbia [11] proicientes me nunc circumdederunt me oculos suos statuerunt declinare in terram [12] susceperunt me sicut leo paratus ad praedam et sicut catulus leonis habitans in abditis [13] exsurge Domine praeveni eum et subplanta eum eripe animam meam ab impio frameam tuam [14] ab inimicis manus tuae Domine a paucis de terra divide eos in vita eorum de absconditis tuis adimpletus est venter eorum saturati sunt filiis et dimiserunt reliquias suas parvulis suis [15] ego autem in iustitia apparebo conspectui tuo satiabor cum apparuerit gloria tua
+
+in finem puero Domini David quae locutus est Domino verba cantici huius in die qua eripuit eum Dominus de manu omnium inimicorum eius et de manu Saul et dixit [2] diligam te Domine fortitudo mea [3] Dominus firmamentum meum et refugium meum et liberator meus Deus meus adiutor meus et sperabo in eum protector meus et cornu salutis meae et susceptor meus [4] laudans invocabo Dominum et ab inimicis meis salvus ero [5] circumdederunt me dolores mortis et torrentes iniquitatis conturbaverunt me [6] dolores inferni circumdederunt me praeoccupaverunt me laquei mortis [7] cum tribularer invocavi Dominum et ad Deum meum clamavi exaudivit de templo %sancto; suo vocem meam et clamor meus in conspectu eius introibit in aures eius [8] et commota est et contremuit terra et fundamenta montium conturbata sunt et commota sunt quoniam iratus est eis [9] ascendit fumus in ira eius et ignis a facie eius exarsit carbones succensi sunt ab eo [10] inclinavit caelos et descendit et caligo sub pedibus eius [11] et ascendit super cherubin et volavit volavit super pinnas ventorum [12] et posuit tenebras latibulum suum in circuitu eius tabernaculum eius tenebrosa aqua in nubibus aeris [13] prae fulgore in conspectu eius nubes * eius; transierunt grando et carbones ignis [14] et intonuit de caelo Dominus et Altissimus dedit vocem suam *grando et carbones ignis; [15] et misit sagittas et dissipavit eos et fulgora multiplicavit et conturbavit eos [16] et apparuerunt fontes aquarum et revelata sunt fundamenta orbis terrarum ab increpatione tua Domine ab inspiratione spiritus irae tuae [17] misit de summo et accepit me adsumpsit me de aquis multis [18] eripiet me de inimicis meis fortissimis et ab his qui oderunt me quoniam confirmati sunt super me [19] praevenerunt me in die adflictionis meae et factus est Dominus protector meus [20] et eduxit me in latitudinem salvum me faciet quoniam voluit me [21] %et; retribuet mihi Dominus secundum iustitiam meam %et; secundum puritatem manuum mearum retribuet mihi [22] quia custodivi vias Domini nec impie gessi a Deo meo [23] quoniam omnia iudicia eius in conspectu meo sunt et iustitias eius non reppuli a me [24] et ero inmaculatus cum eo et observabo ab iniquitate mea [25] et retribuet mihi Dominus secundum iustitiam meam et secundum puritatem manuum mearum in conspectu oculorum eius [26] cum sancto sanctus eris et cum viro innocente innocens eris [27] et cum electo electus eris et cum perverso perverteris [28] quoniam tu populum humilem salvum facies et oculos superborum humiliabis [29] quoniam tu inluminas lucernam meam Domine Deus meus inluminas tenebras meas [30] quoniam in te eripiar a temptatione et in Deo meo transgrediar murum [31] Deus meus inpolluta via eius eloquia Domini igne examinata protector est omnium sperantium in eum [32] quoniam quis deus praeter Dominum et quis deus praeter Deum nostrum [33] Deus qui praecingit me virtute et posuit inmaculatam viam meam [34] qui perfecit pedes meos tamquam cervorum et super excelsa statuens me [35] qui doces manus meas in proelium et posuisti arcum aereum brachia mea [36] et dedisti mihi protectionem salutis tuae et dextera tua suscepit me et disciplina tua correxit me in finem et disciplina tua ipsa me docebit [37] dilatasti gressus meos subtus me et non sunt infirmata vestigia mea [38] persequar inimicos meos et conprehendam illos et non convertar donec deficiant [39] confringam illos nec poterunt stare cadent subtus pedes meos [40] et praecinxisti me virtute ad bellum subplantasti insurgentes in me subtus me [41] et inimicos meos dedisti mihi dorsum et odientes me disperdisti [42] clamaverunt nec erat qui salvos faceret ad Dominum nec exaudivit eos [43] et comminuam illos ut pulverem ante faciem venti ut lutum platearum delebo eos [44] eripe me de contradictionibus populi constitues me in caput gentium [45] populus quem non cognovi servivit mihi in auditu auris oboedivit mihi [46] filii alieni mentiti sunt mihi filii alieni inveterati sunt et claudicaverunt a semitis suis [47] vivit Dominus et benedictus Deus meus et exaltetur Deus salutis meae [48] Deus qui dat vindictas mihi et subdidit populos sub me liberator meus de gentibus iracundis [49] et ab insurgentibus in me exaltabis me a viro iniquo eripies me [50] propterea confitebor tibi in nationibus Domine et psalmum dicam nomini tuo [51] magnificans salutes regis eius et faciens misericordiam christo suo David et semini eius usque in saeculum

corpus/rerum_gestarum.txt

@@ -0,0 +1,124 @@
+Galli Caesaris saevitia. 1
+
+Post emensos insuperabilis expeditionis eventus, languentibus partium animis, quas periculorum varietas fregerat et laborum, nondum tubarum cessante clangore, vel milite locato per statiores hibernas, fortunae saevientis procellae tempestates alias rebus infudere 2 communibus, per multa illa et dira facinora Caesaris Galli, qui ex squalore imo miseriarum, in aetatis adultae primitiis, ad principale culmen insperato saltu 3 provectus, ultra terminos [p. 4] potestatis delatae procurrens, asperitate nimia cuncta foedabat. Propinquitate enim regiae stirpis, gentilitateque etiam tum Constantii 4 nominis, efferebatur in fastus, si plus valuisset, ausurus hostilia in auctorem suae felicitatis (ut videbatur). [2] Cuius acerbitati uxor grave accesserat incentivum m, germanitate Augusti turgida supra modum, quam Hanniballiano regi fratris filio antehac Constantinus iunxerat pater, Megaera quaedam mortalis, inflammatrix saevientis assidua, humani cruoris avida nihil mitius quam maritus. Qui paulatim eruditiores facti processu temporis ad nocendum, per clandestinos versutosque rumigerulos, compertis leviter addere quaedam male suetos, falsa et placentia sibi discentes, affectati regni vel artium nefandarum calumnias insontibus affigebant. [3] Eminuit autem inter humilia, supergressa iam impotentia 5 fines mediocrium delictorum, nefanda Clematii cuiusdam Alexandrini nobilis mors repentina; cuius socrus cum misceri sibi generum, flagrans eius amore, 6 non [p. 6] impetraret, ut ferebatur, per palatii pseudothyrum introducta, oblato pretioso reginae monili, id assecuta est, ut ad Honoratum, tum comitem Orienvis, formula missa letali, homo 7 scelere nullo contactus, idem Clematius, nec hiscere nec loqui permissus, occideretur.
+
+[4] Post hoc impie perpetratum, quod in aliis quoque iam timebatur, tamquam licentia crudelitati indulta, per suspicionum nebulas aestimati quid am noxii damnabantur. Quorum pars necati alii puniti bonorum multatione, actique laribus suis extorres, nullo sibi relicto praeter querellas et lacrimas, stipe collaticia victitabant; et civili iustoque imperio ad voluntatem converso cruentam, claudebantur opulentae domus et clarae. [5] Nec vox accusatoris ulla (licet subditicii) 8 in his malorum quaerebatur acervis, ut saltem specie tenus crimina praescriptis legum committerentur, quod aliquotiens fecere principes saevi; sed quidquid Caesaris implacabilitati sedisset, id velut fas iusque perpensum, confestim urgebatur impleri. [6] Excogitatum est super his, ut homines quidam ignoti, vilitate ipsa parum cavendi, ad colligendos rumores per Antiochiae latera cuncta [p. 8] destinarentur, relaturi quae audirent. Hi peragranter et dissimulanter honoratorum circulis assistendo, pervadendoque divites domus egentium habitu, quicquid noscere poterant vel audire, latenter intromissi per posticas in regiam, nuntiabant, id observantes conspiratione concordi, ut fingerent quaedam, et cognita duplicarent in peius, laudes vero supprimerent Caesaris, quas invitis compluribus formido malorum impendentium exprimebat. [7] Et interdum acciderat, ut siquid in penetrali secreto, nullo citerioris 9 vitae ministro praesente, paterfamilias uxori susurrasset in aurem, velut Amphiarao referente aut Marcio, quondam vatibus inclitis, postridie disceret imperator. Ideoque etiam parites arcanorum soli conscii timebantur. [8] adolescebat autem obstinatum propositum erga haec et similia multa scrutandi, 10 stimulos admovente regina, quae abrupte mariti fortunas trudebat in exitium praeceps, cum eum potius lenitate feminea ad veritatis humanitatisque viam reducere utilia suadendo deberet, ut in Gordianorum actibus factitasse Maximini truculenti illius imperatoris retulimus coniugem.
+
+[p. 10] [9] Novo denique perniciosoque exemplo, idem Gallus ausus est inire flagitium grave, quod Romae cum ultimo dedecore temptasse aliquando dicitur Gallienus, et adhibitis paucis clam ferro succinctis, vesperi per tabernas palabatur et compita, quaeritando Graeco sermone, cuius erat impendio gnarus, quid de Caesare quisque sentiret. Et haec confidenter agebat in urbe, ubi pernoctantium luminum claritudo dierum solet imitari fulgorem. Postremo agnitus saepe, iamque (si prodisset) conspicuum se fore contemplans, non nisi luce palam egrediens ad agenda quae putabat seria cernebatur. Et haec quidem medullitus multis gementibus agebantur.
+
+[10] Thalassius vero ea tempestate praefectus praetorio praesens, ipse quoque arrogantis ingenii, considerans incitationem eius ad multorum augeri discrimina, non maturitate vel consiliis mitigabat, ut 11 aliquotiens celsae potestates iras principum molliverunt, sed adversando iurgandoque cum parum congrueret, eum ad rabiem potius evibrabat, Augustum actus eius exaggerando creberrime docens, idque (incertum qua mente) ne lateret affectans. Quibus 12 mox Caesar acrius efferatus, velut contumaciae [p. 12] quoddam vexillum altius erigens, sine respectu salutis alienae vel suae, ad vertenda opposita, 13 instar rapidi fluminis, irrevocabili impetu ferebatur.
+
+Isaurorum incursiones.
+
+Nec sane haec sola pernicies orientem diversis cladibus affligebat. Namque et Isauri, quibus est usitatum saepe pacari, saepeque inopinis excursibus cuncta miscere, ex latrociniis occultis et raris, alente impunitate adulescentem in peius audaciam, ad bella gravia proruperunt, diu quidem perduelles spiritus irrequietis motibus erigentes, hac tamen indignitate perciti vehementer, ut iactitabant, quod eorum capti quidam consortes, apud Iconium Pisidiae oppidum in amphitheatrali spectaculo feris praedatricibus obiecti sunt praeter morem. [2] Atque (ut Tullius ait) ut etiam bestiae 14 fame monitae plerumque ad cum locum ubi aliquando pastae sunt revertuntur, ita omnes instar turbinis degressi montibus impeditus et arduis, loca petivere mari confinia, per quae viis 15 latebrosis sese convallibusque occultantes, mm appeterent noctes—luna etiam tum cornuta, ideoque nondum solido splendore fulgente—nauticos observabant. Quos cum in somnum sentirent effusos, per ancoralia quadrupedo gradu repentes, seseque [p. 14] suspensis passibus iniectantes in scaphas, eisdem 16 nihil opinantibus assistebant, et incendente aviditate saevitiam, ne cedentium quidem ulli parcendo, obtruncatis omnibus merces opimas vel utiles nullis repugnantibus avertebant. [3] Haecque non diu sunt perpetrata. Cognitis enim pilatorum caesorumque funeribus, nemo deinde ad has stationes appulit navem, sed ut Scironis praerupta letalia declinantes, litoribus Cypriis contigui navigabant, quae Isauriae scopulis sunt controversa. [4] Procedente igitur mox tempore cum adventicium nihil inveniretur, relicta ora maritima, in Lycaoniam annexam Isauriae se contulerunt, ibique densis intersaepientes 17 itinera praetenturis, provincialium et viatorum opibus pascebantur. [5] Excitavit hic ardor milites per municipia plurima, quae eisdem conterminant, dispositos et castella, et quisque serpentes latius pro viribus repellere moliens, nunc globis confertos, aliquotiens et dispersos, multitudine superabatur vigenti, 18 quae nata et educata inter editos recurvosque ambitus montium, eos ut loca plana persultat et mollia, missilibus obvios eminus lacessens et ululatu truci perterrens. [6] Coactique aliquotiens nostri pedites ad eos persequendos scandere clivos sublimes, [p. 16] etiam si lapsantibus plantis fruticeta prensando vel dumos, ad vertices venerint summos, inter arta tamen et invia, nullas acies explicare permissi, r.ec firmare nisu valido gressus; hoste discursatore rupium abscisa volvente superne, periculose per prona discedunt, aut ex necessitate ultima fortiter dimicantes, ruinis ponderum immanium consternuntur. [7] Quam ob rem circumspecta cautela observatum est deinceps, et cum edita montium petere coeperint grassatores, loci iniquitati 19 milites cedunt. Ubi autem in planitie potuerint reperiri, quod contingit assidue, nec exsertare lacertos nec crispare permissi tela quae vehunt bina vel terna, pecudum ritu inertium trucidantur.
+
+[8] Metuentes igitur idem latrones Lycaoniam magna parte campestrem, cum se impares nostris fore congressione stataria documentis frequentibus scirent, tramitibus deviis petivere Pamphyliam, diu quidem intactam, sed timore populationum et caedum, milite per omnia diffuso propinqua, magnis undique praesidiis communitam. [9] Raptim igitur properantes, ut motus sui rumores celeritate nimia praevenirent, vigore corporum ac levitate confisi, per flexuosas semitas ad summitates collium tardius evadebant. Et cum, superatis difficultatibus arduis, ad supercilia venissent fluvii Melanis, alti et verticosi, [p. 18] qui pro muro tuetur accolas circumfusus, augente nocte adulta terrorem, quievere paulisper, lucem opperientes. Arbitrabantur enim nullo impediente transgressi, inopino accursu apposita quaeque vastare, sed in cassum labores pertulere gravissimos. [10] Nam sole orto magnitudine angusti gurgitis sed profundi a transitu arcebantur, et dum piscatorios quaerunt lenunculos, vel innare temere contextis cratibus 20 parant, effusae legiones quae hiemabant tunc apud Siden, eisdem impetu occurrere veloci. Et signis prope ripam locatis, ad manus comminus conserendas, denseta scutorum compage, semet scientissime praestruebant, ausos quoque aliquos fiducia nandi, vel cavatis arborum truncis, amnem permeare latenter, facillime trucidarunt. [11] Unde temptatis ad discrimen ultimum artibus militum, 21 cum nihil impetraretur, pavore vique repellente extrusi, et quo tenderent ambigentes, venere prope oppidum Laranda. [12] Ibi victu recreati et quiete, postquam abierat timor, vicos opulentos adorti, equestrium adiumento cohortium, quae casu propinquabant, nec resistere planitie porrecta conati, digressi sunt, retroque cedentes, 22 omne iuventutis robur relictum in sedibus acciverunt. [13] Et quoniam inedia gravi afflictabantur, locum petivere Paleas nomine, vergentem in mare, valido muro [p. 20] firmatum, ubi conduntur nunc usque commeatus, distribui militibus omne latus Isauriae defendentibus assueti. Circumstetere igitur hoc munimentum per triduum et trinoctium, et cum neque acclivitas ipsa sine discrimine posset adiri 23 letali, nec cuniculis quicquam geri, nec procedebat ullam obsidionale commentum, maesti excedunt, postrema vi subigente maiora viribus aggressuri. [14] Proinde concepta rabie saeviore, quam desperatio incendebat et fames, amplificatis viribus, ardore incohibili in excidium urbium matris Seleuciae efferebantur, quam comes tuebatur Castricius, tresque legiones bellicis sudoribus induratae. [15] Horum adventum praedocti speculationibus fidis, rectores militum tessera data sollemni, armatos omnes celeri eduxere procursu, et agiliter praeterito Calycadni fluminis ponte, cuius undarum magnitudo murorum alluit turres, in speciem locavere pugnandi. Neque tamen exsiluit quisquam, nec permissus est congredi. Formidabatur enim flagrans vesania manus, et superior numero, et ruitura sine respectu salutis in ferrum. [16] Viso itaque exercitu procul, auditoque liticinum cantu, represso gradu parumper stetere praedones, exsertantesque minaces gladios postea lentius incedebant. [17] Quibus occurrere bene pertinax miles explicatis ordinibus parans, hastisque feriens scuta, qui habitus iram pugnantium concitat [p. 22] et dolorem, proximos iam gestu terrebat. Sed eum in certamen alacriter consurgentem, revocavere ductores, rati intempestivum anceps subire certamen, cum haut longe muri distarent, quorum tutela securitas poterat in solido locari cunctorum. [18] Hac ita persuasione reducti intra moenia bellatores, obseratis undique portarum aditibus, propugnaculis insistebant et pinnis, congesta undique saxa telaque habentes in promptu, ut si quis se proripuisset citerius, 24 multitudine missilium sterneretur et lapidum. [19] Illud tamen clausos vehementer angebat, quod captis navigiis, quae frumenta vehebant per flumen, Isauri quidem alimentorum copiis affluebant, ipsi vero solitarum rerum cibo iam consumendo, inediae propinquantis aerumnas exitialis horrebant. [20] Haec ubi latius fama vulgasset, missaeque relationes assiduae Gallum Caesarem permovissent, quoniam magister equitum longius ea tempestate distinebatur, iussus comes Orientis Nebridius, contractis undique militaribus copiis, ad eximendam periculo civitatem amplam et opportunam, studio properabat ingenti. Quo cognito abscessere latrones, nulla re amplius memorabili gesta, dispersique (ut solent,) avia montium petiere celsorum.
+
+[p. 24]
+Persarum commentum irritum.
+
+Eo adducta re per Isauriam, rege Persarum bellis finitimis illigato, repellenteque a collimitiis suis ferocissimas gentes, quae mente quadam versabili hostiliter eum saepe incessunt, et in nos arma moventem aliquotiens iuvant, Nohodares quidam nomine e numero optimatum, incursare Mesopotamiam quotiens copia dederit ordinatus, explorabat nostra sollicite, si repperisset usquam locum, vi subita perrupturus. [2] Et quia Mesopotamiae tractus omnes crebro inquietari sueti, praetenturis et stationibus servabantur agrariis, laevorsum flexo itinere, Osdroenae subsederat extimas partes, novum parumque aliquando temptatum commentum aggressus; quod si impetrasset, fulminis modo cuncta vastarat. Erat autem quod cogitabat huius modi.
+
+[3] Batnae municipium in Anthemusia conditum Macedonum manu priscorum, ab Euphrate flumine brevi spatio disparatur, refertum mercatoribus opulentis, ubi annua sollemnitate prope Septembris initium mensis, ad nundinas magna promiscuae fortunae convenit multitudo, ad commercanda quae Indi mittunt et Seres, aliaque 25 plurima vehi terra marique consueta. [4] Hanc regionem praestitutis celebritati diebus, invadere parans dux ante dictus, per solitudines Aboraeque amnis herbidas ripas, [p. 26] suorum indicio proditus, qui admissi flagitii metu exagitati, ad praesidia descivere Romana, absque ullo egressus effectu, deinde tabescebat immobilis.
+
+Saracenorum irruptiones et mores.
+
+Saraceni tamen nec amici nobis umquam nec hostes optandi, ultro citroque discursantes, quicquid inveniri poterat momento temporis parvi vastabant, milvorum rapacium similes, qui si praedam dispexerint celsius, volatu rapiunt celeri, ac si 26 impetraverint, non immorantur. [2] Super quorum moribus licet in actibus principis Marci, et postea aliquotiens memini rettulisse, 27 tamen nunc quoque pauca de eisdem expediam carptim. [3] Apud has gentes, quarum exordiens initium ab Assyriis, ad Nili cataractas porrigitur, et confinia Blemmyarum, omnes pari sorte sunt bellatores, seminudi coloratis sagulis pube tenus amicti, equorum adiumento pernicium graciliumque camelorum per diversa reptantes, in tranquillis vel turbidis rebus; nec eorum quisquam aliquando stivam apprehendit, vel arborem colit, aut arva subigendo quaeritat victum, sed errant semper per spatia longe lateque distenta, sine lare sine sedibus fixis aut legibus; nec idem perferunt diutius caelum, aut tractus unius sol illis umquam placet. [4] Vita est illis semper in fuga, uxoresque mercennariae conductae ad tempus ex pacto, atque (ut sit species matrimonii,) dotis nomine futura coniunx hastam et tabernaculum [p. 28] offert marito, post statum diem (si id elegerit,) discessura, et incredibile est quo ardore apud eos in venerem 28 uterque solvitur sexus. [5] Ita autem quoad vixerint late palantur, ut alibi mulier nubat, in loco pariat alio, liberosque procul educat, 29 nulla copia quiescendi permissa. [6] Victus universis caro fe ina est, lactisque abundans copia qua sustentantur, et herbae multiplices, et siquae alites capi per aucupium possint, et plerosque nos vidimus frumenti usum et vini penitus ignorantes.
+
+[7] Hactenus de natione perniciosa. Nunc ad textum propositum revertamur.
+
+Magnentianorum supplicia.
+
+Dum haec in Oriente aguntur, Arelate hiemem agens Constantius, post theatralis ludos atque circenses ambitioso editos apparatu, diem sextum: idus Octobres, qui imperii eius annum tricensimum terminabat, insolentiae pondera gravius librans, siquid dubium deferebatur aut falsum, pro liquido accipiens et comperto, inter alia excarnificatum Gerontium, Magnentianae comitem partis, exsulari maerore multavit. [2] Utque aegrum corpus quassari etiam levibus solet offensis, ita animus eius angustus et tener, quicquid increpuisset, ad salutis [p. 30] suae dispendium existimans factum aut cogitatum, insontium caedibus fecit victoriam luctuosam. [3] Siquis enim militarium vel honoratorum aut nobilis inter suos, rumore tenus esset insimulatus fovisse partes hostiles, iniecto onere catenarum, in modum beluae trahebatur, et inimico urgente vel nullo, quasi sufficiente hoc solo, quod nominatus esset aut delatus aut postulatus, capite vel multatione bonorum, aut insulari solitudine damnabatur.
+
+[4] Accedebant enim eius asperitati, ubi inminuta esse 30 amplitudo imperii dicebatur, et iracundiae suspicionumque vanitati, 31 proximorum cruentae blanditiae, exaggerantium incidentia, et dolere impendio simulantium, si principis petitur 32 vita, a cuius salute velut filo pendere statum orbis terrarum fictis vocibus exclamabant. [5] Ideoque fertur neminem aliquando ob haec vel similia poenae addictum, oblato de more elogio, revocari iussisse, quod inexorabiles quoque principes factitarunt. Et exitiale hoc vitium, quod in aliis non numquam intepescit, in illo aetatis progressu effervescebat, obstinatum eius propositum accendente adulatorum cohorte.
+
+[p. 32] [6] Inter quos Paulus eminebat notarius, ortus in Hispania coluber 33 quidam sub vultu latens, odorandi vias periculorum occultas perquam sagax. Is in Britanniam missus, ut militares quosdam perduceret, ausos conspirasse Magnentio, cum reniti non possent, iussa licentius supergressus, fluminis modo fortunis complurium sese repentinus infudit, et ferebatur per strages multiplices ac ruinas, vinculis membra ingenuorum affligens, et quosdam obterens manicis, crimina scilicet multa consarcinando, a veritate longe discreta. Unde admissum est facinus impium, quod Constanti tempus nota inusserat sempiterna. [7] Martinus agens illas provincias pro praefectis, aerumnas innocentium graviter gemens, saepeque obsecrans, ut ab omni culpa immunibus parceretur, cum non impetraret, minabatur se discessurum; ut saltem id metuens, perquisitor malivolus tandem desineret quieti coalitos homines in aperta pericula proiectare. [8] Per hoc minui studium suum existimans Paulus, ut erat in complicandis negotiis artifex dirus, unde ei Catenae indutum 34 est cognomentum, vicarium ipsum eos quibus praeerat adhuc defensantem, ad sortem periculorum communium traxit. Et instabat ut eum quoque cum tribunis et aliis pluribus, ad comitatum imperatoris vinctum perduceret; quo percitus ille, exitio urgente abrupto, [p. 34] ferro eundem adoritur Paulum. Et quia languente dextera letaliter ferire non potuit, iam destrictum mucronem in proprium latus impegit. hocque deformi genere mortis, excessit e vita iustissimus rector, 35 ausus miserabiles casus levare multorum. [9] Quibus ita sceleste patratis, Paulus cruore perfusus, reversusque ad principis castra, multos coopertos paene catenis adduxit, in squalorem deiectos atque maestitiam, quorum adventu intendebantur eculei, uncosque parabat carnifex et tormenta. Et ex his 36 proscripti sunt plures, actique in exsilium alii, non nullos gladii consumpsere poenales. Nec enim quisquam facile meminit sub Constantio, ubi susurro tenus haec movebantur, quemquam absolutum.
+
+Senatus populique Romani vitia.
+
+Inter haec Orfitus praefecti potestate regebat urbem aeternam, 37 ultra modum delatae dignitatis sese efferens insolenter, vir quidem prudens, et forensium negotiorum oppido gnarus, sed splendore liberalium doctrinarum minus quam nobilem de, uerat institutus. Quo administrante seditiones sunt concitatae graves ob inopiam vini, cuius 38 avidis usibus vulgus intentum, ad motus asperos excitatur et crebros.
+
+[p. 36] [2] Et quoniam mirari posse quosdam peregrinos existimo, haec lecturos forsitan (si contigerit), quam ob rem cum oratio ad ea monstranda deflexerit quae Romae geruntur, nihil praeter seditiones narrator et tabernas et vilitates harum similis alias, summatim causas perstringam, nusquam a veritate sponte propria digressurus.
+
+[3] Tempore quo primis auspiciis in mundanum fulgorem surgeret victura dum erunt homines Roma, ut augeretur sublimibus incrementis, foedere pacis aeternae Virtus convenit atque Fortuna, plerumque dissidentes, quarum si altera defuisset, ad perfectam non venerat summitatem. [4] Eius populus ab incunabulis primis ad usque pueritiae tempus extremum, quod annis circumcluditur fere trecentis, circummurana pertulit bella; deinde aetatem ingressus adultam, post multiplices bellorum aerumnas, Alpes transcendit et fretum; in iuvenem erectus et virum, ex omni plaga quam orbis ambit immensus, reportavit laureas et 39 triumphos; iamque vergens in senium, et nomine solo aliquotiens vincens, ad tranquilliora vitae discessit. [5] Ideo urbs venerabilis, post superbas efferatarum gentium cervices oppressas, latasque leges, fundamenta libertatis et retinacula sempiterna, velut frugi parens et prudens et dives, Caesaribus tamquam liberis suis regenda patrimonii iura permisit. [6] Et olim licet otiosae [p. 38] sint tribus, pacataeque centuriae, et nulla suffragiorum certamina, sed Pompiliani redierit securitas temporis, per omnes tamen quot orae sunt partesque 40 terrarum, ut domina suscipitur et regina, et ubique patrum reverenda cum auctoritate canities, populique Romani nomen circumspectum et verecundum.
+
+[7] Sed laeditur hic coetuum magnificus splendor, levitate paucorum incondita, ubi nati sunt non reputantium, sed tamquam indulta licentia vitiis, ad errores lapsorum atque 41 lasciviam. Ut enim Simonides lyricus docet, beate perfecta ratione victuro, ante alia patriam esse convenit gloriosam. [8] Ex his quidam aeternitati se commendari posse per statuas aestimantes, eas ardenter affectant, quasi plus praemii de figmentis aereis sensu carentibus adepturi, quam ex conscientia honeste recteque factorum, easque auro curant inbracteari, quod Acilio Glabrioni delatum est primo, cum consiliis armisque regem superasset Antiochum. Quam autem sit pulchrum, exigua haec spernentem et minima, ad ascensus verae gloriae tendere longos et arduos, ut memorat vates Ascraeus, Censorius Cato monstravit. Qui interrogatus quam ob rem inter multos ipse 42 [p. 40] statuam non haberet, ‘Malo’ inquit ‘ambigere bonos, quam ob rem id non meruerim, quam (quod est gravius) cur impetraverim mussitare.’
+
+[9] Alii summum decus in carruchis solito altioribus, et ambitioso vestium cultu ponentes, sudant sub ponderibus lacernarum, quas in collis insertas iugulis 43 ipsis annectunt, nimia subtegminum tenuitate perflabiles, exceptantes eas manu utraque et vexantes 44 crebris agitationibus, maximeque sinistra, ut longiores fimbriae tunicaeque perspicue luceant, varietate liciorum effigiatae in species animalium multiformes. [10] Alii nullo quaerente, vultus severitate assimulata, patrimonia sua in immensum extollunt, cultorum (ut putant) feracium multiplicantes annuos fructus, quae a primo ad ultimum solem se abunde iactitant possidere, ignorantes profecto maiores suos per quos ita magnitudo Romana porrigitur, non divitiis eluxisse, sed per bella saevissima, nec opibus nec victu nec indumentorum vilitate gregariis militibus discrepantes, opposita cuncta superasse virtute. [11] Hac 45 ex causa collaticia stipe Valerius humatur ille Publicola, et subsidiis amicorum mariti, inops cum liberis uxor alitur Reguli, et [p. 42] dotatur ex aerario filia Scipionis, cum nobilitas florem adultae virginis diuturnum absentia pauperis erubesceret patris.
+
+[12] At nunc si ad aliquem bene nummatum tumentemque ideo, honestus advena salutatum introieris primitus, tamquam exoptatus suscipieris, et interrogatus multa coactusque mentiri, miraberis numquam antea visus, summatem virum tenuem te sic enixius observantem, ut paeniteat ob 46 haec bona tamquam praecipua non vidisse ante decennium Romam. [13] Hacque affabilitate confisus, cum eadem postridie feceris, ut incognitus haerebis et repentinus, hortatore illo hesterno suos enumerando, 47 qui sis vel unde venias diutius ambigente. Agnitus vero tandem et asscitus in amicitiam, si te salutandi assiduitati dederis triennio indiscretus, et per totidem dierum 48 defueris tempus, reverteris ad paria perferenda, nec ubi esses interrogatus, et ni inde miser 49 discesseris, aetatem omnem frustra in stipite conteres [p. 44] summittendo. [14] Cum autem commodis 50 intervallata temporibus, convivia longa et noxia coeperint apparari, vel distributio sollemnium sportularum, anxia deliberatione tractatur, an exceptis his quibus vicissitudo debetur, peregrinum invitari conveniet, et si digesto plene consilio, id placuerit fieri, is adhibetur qui pro domibus excubat aurigarum, aut artem tesserariam profitetur, aut secretiora quaedam se nosse confingit. [15] Homines enim eruditos et sobrios, ut infaustos et inutiles vitant, eo quoque accedente, quod et nomenclatores, assueti haec et talia venditare, mercede accepta, lucris quosdam et prandiis inserunt subditicios ignobiles et obscure.
+
+[16] Mensarum enim voragines et varias voluptatum illecebras, ne longius progrediar, praetermitto, illuc transiturus, quod quidam per ampla spatia urbis, subversasque silices, sine periculi metu properantes equos velut publicos, ignitis 51 quod dicitur calcibus 52 agitant, familiarium agmina tamquam praedatorios globos post terga trahentes, ne Sannione quidem (ut ait comicus) domi relicto. Quos imitatae matronae complures, opertis capitibus et basternis, per latera civitatis cuncta discurrunt. [17] Utque proeliorum periti rectores primo catervas densas opponunt et fortes, deinde leves armaturas, [p. 46] post iaculatores ultimasque subsidiales acies (si fors adegerit) iuvaturas, ita praepositis urbanae familiae suspense digerentibus atque 53 sollicite, quos insignes faciunt virgae dexteris aptatae, velut tessera data castrensi, iuxta vehiculi frontem omne textrinum incedit: huic atratum coquinae iungitur ministerium, dein totum promisce servitium, cum otiosis plebeis de vicinitate coniunctis; postrema multitudo spadonum a senibus in pueros desinens, obluridi distortaque lineamentorum compage deformes, ut quaqua incesserit quisquam, cernens mutilorum hominum agmina, detestetur memoriam Samiramidis reginae illius veteris, quae teneros mares castravit omnium prima, velut vim iniectans naturae, eandemque ab instituto cursu retorquens, quae inter ipsa oriundi crepundia, per primigenios seminis fontes, tacita quodam modo lege vias propagandae posteritatis ostendit.
+
+[18] Quod cum ita sit, paucae domus studiorum seriis cultibus antea celebratae, nunc ludibriis ignaviae torpentis 54 exundant, vocabili sonu, perflabili tinnitu fidium resultantes. Denique pro philosopho cantor, et in locum oratoris doctor artium ludicrarum accitur, et bibliothecis sepulcrorum ritu in perpetuum clausis, organa fabricantur hydraulica, et lyrae ad speciem 55 carpentorum ingentes, tibiaeque et histrionici gestus instrumenta non levia.
+
+[p. 48] [19] Postremo ad id indignitatis est ventum, ut cum peregrini ob formidatam haud ita dudum alimentorum inopiam pellerentur ab urbe praecipites, sectatoribus disciplinarum liberalium, impendio paucis, sine respiratione ulla extrusis, tenerentur mimarum adseclae 56 veri, quique id simularunt ad tempus, et tria milia saltatricum, ne interpellata quidem, cum choris totidemque remanerent magistris. [20] Et licet, quocumque oculos flexeris, feminas affatim multas spectare cirratas, quibus (si nupsissent) per aetatem ter iam nixus poterat suppetere liberorum, ad usque taedium pedibus pavimenta tergentis, iactari volucriter 57 gyris, dum exprimunt innumera simulacra, quae finxere fabulae theatrales.
+
+[21] Illud autem non dubitatur, quod cum esset aliquando virtutum omnium domicilium Roma, ingenuos advenas plerique nobilium, ut Homerici bacarum suavitate Lotophagi, humanitatis multiformibus officiis retentabant. [22] Nunc vero inanes flatus quorundam, vile esse quicquid extra urbis pomerium nascitur aestimant praeter orbos et caelibes, nec credi potest qua obsequiorum diversitate coluntur homines sine liberis Romae. [p. 50] [23] Et quoniam apud eos, ut in capite mundi, morborum acerbitates celsius dominantur, ad quos vel sedandos omnis professio medendi torpescit, excogitatum est adminiculum sospitale, nequi amicum perferentem similia videat, additumque est cautioribus 58 paucis remedium aliud satis validum, ut 59 famulos percontatum missos quem ad modum valeant noti hac 60 aegritudine colligati, non ante recipiant domum, quam lavacro purgaverint corpus. Ita etiam alienis oculis visa metuitur labes. [24] Sed tamen haec cum ita tutius observentur, quidam vigore artuum imminuto, rogati ad nuptias, ubi aurum dextris manibus cavatis offertur, impigre vel usque Spoletium pergunt. Haec nobilium sunt 61 instituta.
+
+[25] Ex turba vero imae sortis et paupertinae, in tabernis aliqui pernoctant vinariis, non nulli sub velabris 62 umbraculorum theatralium latent, quae, Campanam imitatus lasciviam, Catulus in aedilitate sua suspendit omnium primus; aut pugnaciter aleis certant, turpi sono fragosis naribus introrsum reducto spiritu concrepantes; aut quod est studiorum omnium maximum ab ortu lucis ad vesperam sole fatiscunt vel pluviis, per minutias 63 aurigarum [p. 52] equorumque praecipua vel delicta scrutantes. [26] Et est admodum mirum videre plebem innumeram, mentibus ardore quodam infuso, e dimicationum curulium eventu pendentem. Haec similiaque memorabile nihil vel serium agi Romae permittunt. Ergo redeundum ad textum.
+
+Galli Caesaris immanitas et saevitia.
+
+Latius iam disseminata licentia, onerosus bonis omnibus Caesar, nullum post haec adhibens modum, orientis latera cuncta vexabat, nec honoratis parcens nec urbium primatibus nec plebeis. [2] Denique Antiochensis 64 ordinis vertices sub uno elogio iussit occidi, ideo efferatus, quod ei celerari 65 vilitatem intempestivam urgenti, cum impenderet inopia, gravius rationabili responderunt; et perissent ad unum, ni comes orientis tunc Honoratus fixa constantia restitisset. [3] Erat autem diritatis eius hoc quoque indicium nec obscurum nec latens, quod ludicris cruentis delectabatur, et in circo sex vel septem aliquotiens deditus 66 certaminibus, pugilum vicissim se concidentium, perfusorumque sanguine specie, ut lucratus ingentia, laetabatur. [4] Accenderat super his incitatum propositum ad nocendum aliqua mulier vilis, quae ad palatium (ut poposcerat) [p. 54] intromissa, insidias ei latenter obtendi prodiderat a militibus obscurissimis. Quam Constantina exultans, ut in tuto iam locata mariti salute, muneratam vehiculoque impositam per regiae ianuas emisit in publicum, ut his illecebris alios quoque ad indicanda proliceret paria vel maiora. [5] Post haec Gallus Hierapolim profecturus, ut expeditioni specie tenus adesset, Antiochensi plebi suppliciter obsecranti, ut inediae dispelleret metum, quae per multas difficilisque causas affore iam sperabatur, non ut mos est principibus, quorum diffusa potestas localibus subinde medetur aerumnis, disponi quicquam statuit, vel ex provinciis alimenta transferri conterminis, sed consularem Syriae Theophilum prope adstantem, ultima metuenti multitudini dedit, id 67 assidue replicando, quod invito rectore, nullus egere poterit victu. [6] Auxerunt haec vulgi sordidioris audaciam; et cum ingravesceret penuria commeatuum, famis et furoris impulsu, Eubuli cuiusdam inter suos clari domum ambitiosam ignibus subditis inflammavit, rectoremque ut sibi iudicio imperiali addictum, calcibus incessens et pugnis, conculcans seminecem laniatu miserando discerpsit. Post cuius lacrimosum interitum, in unius exitio quisque [p. 56] imaginem periculi sui considerans, documento recenti similia formidabat. [7] Eodem tempore Serenianus ex duce, cuius ignavia populatam in Phoenice Celsen ante rettulimus, pulsatae maiestatis imperii reus iure postulatus ac lege, incertum qua potuit suffragatione absolui, aperte convictus, familiarem suum cum pileo quo caput operiebat, incantato vetitis artibus, ad templum misisse fatidicum, quaeritatum praesagia, 68 an ei firmum portenderetur imperium (ut cupiebat) et tutum. 69 8. Duplexque eisdem diebus acciderat malum, quod et Theophilum insontem atrox interceperat casus, et Serenianus dignus execratione cunctorum, innoxius, modo non reclamante publico vigore, discessit.
+
+[9] Haec subinde Constantius audiens, et quaedam referente Thalassio doctus, quem obisse 70 iam compererat lege communi, scribens ad Caesarem blandius, adiumenta paulatim illi subtraxit, sollicitari se simulans ne, uti est 71 militare otium fere tumultuosum, in eius perniciem conspiraret, solisque scholis iussit esse contentum palatinis et protectorum, cum Scutariis et Gentilibus, et mandabat Domitiano, ex comite largitionum praefecto provecto, ut cum in Syriam venerit, Gallum quem crebro acciverat, 72 [p. 58] ad Italiam properare blande hortaretur et 73 verecunde. [10] Qui cum venisset ob haec festinatis itineribus Antiochiam, praestrictis palatii ianuis, contempto Caesare quem videri decuerat, ad praetorium cum pompa sollemni perrexit, morbosque diu causatus, nec regiam introiit, nec processit in publicum, sed abditus multa in eius moliebatur exitium, addens quaedam relationibus supervacua, quas subinde mittebat 74 ad principem. [11] Rogatus ad ultimum, admissusque in consistorium, ambage nulla praegressa, inconsiderate et leviter,‘Proficiscere’ inquit (ut praeceptum est) ‘Caesar, sciens quod (si cessaveris) et tuas et palatii tui auferri iubebo prope diem annonas.’ Hocque solo contumaciter dicto, subiratus abscessit, nec in conspectum eius postea venit, saepius arcessitus. [12] Hinc ille commotus, ut iniusta perferens et indigna, praefecti custodiam protectoribus mandaverat fidis. Quo conperto Montius tune quaestor, acer 75 quidem sed ad lenitatem propensior, consulens in commune, advocatos palatinarum primos scholarum allocutus est mollius, docens nec decere haec fieri nec prodesse, addensque vocis obiurgatorio sonu, quod si id [p. 60] placuerit, post statuas Constantii 76 deiectas, super adimenda vita praefecto conveniet securius cogitari. [13] His cognitis Gallus ut serpens appetitus telo vel saxo, iamque spes extremas opperiens, et succurrens saluti suae quavis ratione, colligiones iussit armatos, et cum starent attoniti, districta dentium acie stridens, ‘Adeste’ inquit ‘viri fortes mihi periclitanti vobiscum. [14] Montius nos tumore inusitato quodam et novo, ut rebelles et maiestati recalcitrantes Augustae, per haec quae strepit incusat, iratus nimirum, quod contumacem praefectum, quid rerum ordo postulat ignorare dissimulantem, formidine tenus iusserim custodiri.’ [15] Nihil morati post haec militares avidi saepe turbarum, adorti sunt Montium primum, qui devertebat in proximo, levi corpore senem atque morbosum, et hirsutis resticulis cruribus eius innexis, divaricatum sine spiramento ullo ad usque praetorium traxere praefecti. [16] Et eodem impetu Domitianum praecipitem per scalas itidem funibus constrinxerunt, eosque coniunctos per ampla spatia civitatis acri raptavere discursu. Iamque artuum et membrorum divulsa compage, superscandentes corpora mortuorum, ad ultimam truncata deformitatem, velut exsaturati mox abiecerunt in flumen. [17] Incenderat autem audaces usque ad insaniam homines ad haec quae nefariis egere conatibus, Luscus quidam curator urbis subito visus, eosque ut heiulans baiolorum praecentor, ad expediendum quod orsi sunt, [p. 62] incitans vocibus crebris. Qui haut longe postea ideo vivus exustus est.
+
+[18] Et quia Montius inter dilancinantium manus spiritum efflaturus, Epigonum et Eusebium, nec professionem nec dignitatem ostendens, aliquotiens increpabat, aequisoni 77 his magna quaerebantur industria, et nequid intepesceret, Epigonus e Cilicia 78 philosophus ducitur, et Eusebius ab Emissa Pittacas cognomento, concitatus orator, cum quaestor non hos sed tribunos fabricarum insimulasset, promittentes armorum, si novae res agitari coepissent. 79 [19] Eisdem diebus Apollinaris Domitiani gener paulo ante agens palatii Caesaris curam, ad Mesopotamiam missus a socero, per militares numeros immodice scrutabatur, an quaedam altiora meditantis iam Galli secreta susceperint scripta; qui compertis Antiochiae gestis, per minorem Armeniam lapsus, Constantinopolim petit, exindeque per 80 protectores retractus, artissime tenebatur.
+
+[20] Quae dum ita struuntur, indicatum est apud Tyrum indumentum regale textum occulte, incertum quo locante vel cuius usibus apparatum. Ideoque rector provinciae tunc pater Apollinaris eiusdem nominis ut conscius ductus est, aliique congregati [p. 64] sunt ex diversis civitatibus multi, qui atrocium criminum ponderibus urgebantur.
+
+[21] Iamque lituis cladium concrepantibus internarum, non celate 81 (ut antea) turbidum saeviebat ingenium, a veri consideratione detortum, et nullo impositorum vel compositorum fidem sollemniter inquirente, nec discernente a societate noxiorum insontes, velut exturbatum e iudiciis fas omne discessit et causarum legitima silente defensione, carnifex rapinarum sequester, et obductio capitum, et bonorum ubique multatio versabatur per orientales provincias; quas recensere puto nunc opportunum, absque Mesopotamia, iam 82 digesta cum bella Parthica narrarentur, 83 et Aegypto, quam necessario aliud reieciemus 84 ad tempus.
+
+Orientis provinciarum descriptio.
+
+Superatis Tauri montis verticibus, qui ad solis ortum sublimius attolluntur, Cilicia spatiis porrigitur late distentis, dives bonis omnibus terra, eiusque lateri dextro annexa Isauria, pari sorte uberi, palmite viret et frugibus multis, quam mediam navigabile flumen Calycadnus interscindit. [2] Et hanc quidem praeter oppida multa duae civitates exornant, Seleucia opus Seleuci regis, et Claudiopolis, quam deduxit coloniam Claudius Caesar. [p. 66] Isaura 85 enim antehac nimium potens, olim subversa ut rebellatrix interneciva, aegre vestigia claritudinis pristinae monstrat admodum pauca. [3] Ciliciam vero, quae Cydno amni exultat, Tarsus nobilitat, urbs perspicabilis—hanc condidisse Perseus memoratur, Iovis filius et Danaes, vel certe ex Aethiopia profectus Sandan quidam nomine vir opulentus et nobilis —et Anazarbus auctoris vocabulum referens, et Mopsuestia, vatis illius domicilium Mopsi, quem a commilitio Argonautarum, cum aureo vellere direpto redirent, errore abstractum, delatumque ad Africae litus, mors repentina consumpsit, et ex eo caespite punico tecti, manes eius heroici, dolorum varietati medentur plerumque sospitales. [4] Hac duae provinciae, bello quondam piratico catervis mixtae praedonum, a Servilio pro consule missae sub iugum, factae sunt vectigales. Et hae quidem regiones velut in prominenti terrarum lingua positae, ab orbe eoo monte Amano disparantur. [5] Orientis vero limes in longum protentus et rectum, ab Euphratis fluminis ripis ad usque supercilia porrigitur Nili, laeva Saracenis conterminans gentibus, dextra pelagi fragoribus patens, quam plagam Nicator Seleucus occupatam auxit magnum in modum, cum post Alexandri Macedonis obitum successorio iure teneret regna Persidis, efficaciae impetrabilis rex (ut [p. 68] indicat cognomentum). [6] Abusus enim multitudine hominum, quam tranquillis in rebus diutius rexit, ex agrestibus habitaculis urbes construxit, multis opibus firmas et viribus, quarum ad praesens pleraeque, licet Graecis nominibus appellentur, quae eisdem ad arbitrium imposita sunt conditoris, primigenia tamen nomina non amittunt, quae eis Assyria lingua institutores veteres indiderunt.
+
+[7] Et prima post Osdroenam quam (ut dictum est) ab hac descriptione discrevimus, Commagena (nunc Euphratensis) clementer assurgit, Hierapoli (vetere Nino) et Samosata civitatibus amplis 86 illustris.
+
+[8] Dein Syria per speciosam interpatet diffusa planitiem. Hanc nobilitat Antiochia, mundo cognita civitas, cui non certaverit alia advecticiis ita affluere copiis et internis, et Laodicia et Apamia, itidemque Seleucia iam 87 inde a primis auspiciis florentissimae.
+
+[9] Post hanc acclinis Libano monti Phoenice, regio plena gratiarum et venustatis, urbibus decorata magnis et pulchris; in quibus amoenitate celebritateque nominum Tyros excellit, Sidon et Berytus eisdemque pares Emissa et 88 Damascus saeculis condita priscis. [10] Has autem provincias, quas Orontes ambiens amnis, imosque pedes Cassii montis illius celsi praetermeans, funditur in 89 Parthenium [p. 70] mare, Gnaeus Pompeius superato Tigrane, regnis Armeniorum abstractas, dicioni Romanae coniunxit.
+
+[11] Ultima Syriarum est Palaestina, per intervalla magna protenta, cultis abundans terris et nitidis, et civitates habens quasdam egregias, nullam nulli cedentem, sed sibi vicissim velut ad perpendiculum aemulas: Caesaream, quam ad honorem Octaviani principis exaedificavit Herodes, et Eleutheropolim et Neapolim, itidemque Ascalonem Gazam, aevo superiore exstructas. [12] In his tractibus navigerum nusquam visitur flumen, et in locis plurimis aquae suapte natura calentes emergunt, ad usus aptae multiplicium medellarum. Verum has quoque regiones pari sorte Pompeius Iudaeis domitis et Hierosolymis captis, in provinciae 90 speciem delata iuris dictione formavit.
+
+[13] Huic Arabia est conserta, ex alio latere Nabataeis contigua, opima varietate commerciorum castrisque oppleta validis et castellis, quae ad repellendos gentium vicinarum excursus, sollicitudo pervigil veterum per opportunos saltus erexit et cautos. Haec quoque civitates habet inter oppida quaedam ingentes, Bostram et Gerasam atque Philadelphiam, murorum firmitate cautissimas. Hanc provinciae imposito nomine, rectoreque adtributo, obtemperare legibus nostris Traianus compulit imperator, incolarum tumore saepe contunso, cum glorioso Marte Mediam urgeret et Parthos.
+
+[p. 72] [14] Cyprum itidem insulam procul a continenti 91 discretam et portuosam, inter municipia crebra urbes duae faciunt claram, Salamis et Paphus, altera Iovis delubris, altera Veneris temple insignis. Tanta autem tamque multiplici fertilitate abundat rerum omnium eadem Cyprus, ut nullius externi indigens adminiculi, indigenis viribus, a fundamento ipso carinae ad supremos usque carbasos, aedificet onerariam navem, omnibusque armamentis instructam, mari committat. [15] Nec piget dicere avide magis hanc insulam populum Romanum invasisse quam iuste. Ptolomaeo enim rege foederato nobis et socio, ob aerarii nostri angustias iusso sine ulla culpa proscribi, ideoque hausto veneno, voluntaria morte deleto, et tributaria facta est, et velut hostiles eius exuviae classi impositae, in urbem advectae sunt per Catonem. Nunc repetetur ordo gestorum.
+
+De Constantio Gallo Caesare.
+
+Inter has ruinarum varietates, a Nisibi quam tuebatur accitus Ursicinus, 92 cui nos obsecuturos iunxerat imperiale praeceptum, dispicere litis exitialis crimina 93 cogebatur, abnuens et reclamans, adllatorum oblatrantibus turmis, bellicosus sane milesque semper et militum ductor, sed forensibus iurgiis longe [p. 74] discretus, qui metu sui discriminis. anxius, cum accusatores quaesitoresque subditivos sibi consociatos, ex eisdem foveis cerneret emergentes, quae clam palamve agitabantur occultis Constantium litteris edocebat, implorans subsidia, quorum metu tumor notissimus Caesaris exhalaret. [2] Sed cautela nimia in peiores haeserat plagas, ut narrabimus postea, aemulis consarcinantibus insidias graves apud Constantium, cetera medium principem, sed siquid auribus eius huius modi quivis infudisset ignotus, acerbum et implacabilem, et in hoc causarum titulo dissimilem sui.
+
+[3] Proinde die funestis interrogationibus praestituto, imaginarius iudex equitum resedit magister, adhibitis allis, iam quae essent agenda praedoctis, et assistebant hinc inde notarii, quid quaesitum esset quidve responsum, cursim ad Caesarem perferentes; cuius imperio truci, stimulis reginae exsertantis ora 94 subinde per aulaeum, nec diluere obiecta permissi nec defensi periere complures. [4] Primi igitur omnium statuuntur Epigonus et Eusebius, ob nominum gentilitatem oppressi. Praediximus enim Montium sub ipso vivendi termino his vocabulis appellatos, fabricarum culpasse tribunos, ut adminicula futurae molitioni 95 pollicitos. [5] Et Epigonus quidem amictu tenus philosophus, ut apparuit, prece frustra temptata, sulcatis lateribus, mortisque metu admoto, [p. 76] turpi confessione cogitatorum socium (quae nulla erant) fuisse firmavit, cum nec vidisset quicquam nec audisset, penitus expers forensium rerum; Eusebius vero obiecta fidentius negans, suspensus in eodem gradu constantiae stetit, 96 latrocinium illud esse, non iudicium clamans. [6] Cumque pertinacius (ut legum gnarus) accusatorem flagitaret atque sollemnia, doctus id Caesar, libertatemque superbiam ratus, tamquam obtrectatorem audacem excarnificari praecepit, qui ita evisceratus ut cruciatibus membra deessent, implorans caelo iustitiam, torvum renidens, fundato pectore mansit immobilis, nec se incusare nec quemquam alium passus, et tandem nec confessus nec confutatus, cum abiecto consorte poenali est morte multatus. Et ducebatur intrepidus, temporum iniquitati insultans, imitatus Zenonem illum veterem Stoicum, qui ut mentiretur quaedam laceratus diutius, avulsam sedibus linguam suam cum cruento sputamine, in oculos interrogantis Cyprii regis impegit.
+
+[7] Post haec indumentum regale quaerebatur, et ministris fucandae purpurae tortis, confessisque pectoralem tuniculam sine manicis textam, Maras nomine quidam inductus est (ut appellant Christiani) [p. 78] diaconus; cuius prolatae litterae scriptae Graeco sermone, ad Tyrii textrini praepositum, celerari speciem perurgebant, quam autem non indicabant; denique etiam idem ad usque discrimen vitae vexatus, nihil fateri compulsus est. [8] Quaestione igitur per multiplices dilatata fortunas, cum ambigerentur quaedam, non nulla levius actitata constaret, post multorum clades Apollinares ambo pater et filius, in exilium acti, cum ad locum Crateras nomine pervenissent, villam scilicet suam, quae ab Antiochia vicensimo et quarto disiungitur lapide, ut mandatum est, fractis cruribus occiduntur. [9] Post quorum necem nihilo lenius ferociens Gallus, ut leo cadaveribus pastus, multa huius modi scrutabatur. Quae singula narrare non refert, ne professionis modum (quod sane vitandum 97 est) excedamus.
+
+Pax Alamannis petentibus datur a Constantio A.
+
+Haec dum oriens diu 98 perferret, caeli reserato tepore, Constantius consulatu suo septies et Caesaris iterum, egressus Arelate Valentiam petit, in Gundomadum et Vadomarium fratres Alamannorum reges arma moturus, quorum crebris excursibus vastabantur confines limitibus terrae Gallorum. [2] Dumque ibi diu moratur, commeatus opperiens, quorum [p. 80] translationem ex Aquitania verni imbres solito crebriores prohibebant auctique torrentes, Herculanus advenit protector domesticus, Hermogenis ex magistro equitum filius, apud Constantinopolim (ut supra retulimus) popularium 99 quondam turbela discerpti. Quo verissime referente quae Gallus egerat coniuxque, 100 super praeteritis maerens, et futurorum timore suspensus, angorem animi quam diu potuit emendabat. 101 [3] Miles tamen interea omnis apud Cabillona collectus, morarum impatiens saeviebat, hoc irritatior, quod nec subsidia vivendi suppeterent, alimentis nondum ex usu translatis. [4] Unde Rufinus ea tempestate praefectus praetorio, ad discrimen trusus est ultimum. Ire enim ipse compellebatur ad militem, quem exagitabat inopia simul et feritas, et alioqui coalito more in ordinarias dignitates asperum semper et saevum, ut satisfaceret, atque monstraret, quam ob causam annonae convectio sit impedita. [5] Quod opera consulta cogitabatur astute, ut hoc insidiarum genere Galli periret avunculus, ne eum ut praepotens acueret in fiduciam, exitiosa coeptantem. Verum navata est opera diligens, hocque dilato, Eusebius praepositus cubiculi missus est Cabyllona, [p. 82] aurum secum perferens, quo per turbulentos seditionum concitores occultius distributo, et tumor consenuit militum, et salus est in tuto locata praefecti. Deinde cibo abunde perlato, castra die praedicto sunt mota. [6] Emensis itaque difficultatibus multis, et nive obrutis callibus plurimis, ubi prope Rauracum ventum est ad supercilia fluminis Rheni, resistente multitudine Alamanna, pontem suspendere navium compage Romani vi nimia vetabantur, ritu grandinis undique convolantibus telis; et cum id impossibile videretur, imperator cogitationibus magnis attonitus, quid capesseret ambigebat. [7] Ecce autem ex inproviso index quidam regionum gnarus advenit, et mercede accepta, vadosum locum nocte monstravit, unde superari potuit flumen. Et potuisset aliorsum intentis hostibus exercitus inde transgressus, nullo id opinante, cuncta vastare, ni pauci ex eadem gente, quibus erat honoratioris militis cura commissa, populares suos haec per nuntios docuissent occultos, ut quidam existimabant. [8] Infamabat autem haec suspicio Latinum domesticorum comitem et Agilonem tribunum stabuli atque Scudilonem scutariorum rectorem, qui tunc, ut dextris suis gestantes rem publicam, colebantur. [9] At barbari suscepto pro 102 instantium rerum ratione consilio, dirimentibus forte auspicibus, vel congredi prohibente auctoritate sacrorum, mollito rigore, quo [p. 84] fidentius resistebant, optimates misere, delictorum veniam petituros et pacem. [10] Tentis igitur regis utriusque legatis, et negotio tectius diu pensato, cum pacem oportere tribui quae iustis condicionibus petebatur, eamque ex re 103 fore sententiarum via concinens approbasset, advocato in contionem exercitu, imperator pro tempore pauca dicturus, tribunali adsistens, circumdatus potestatum coetu celsarum, ad hunc disseruit modum:
+
+[11] ‘Nemo (quaeso) miretur, si post exsudatos labores itinerum longos, congestosque adfatim commeatus, fiducia vestri ductante, barbaricos pagos adventans, velut mutato repente consilio, ad placidiora deverti. [12] Pro suo enim loco et animo, quisque vestrum reputans id inveniet verum, quod miles ubique, licet membris vigentibus firmus, 104 se solum vitamque propriam circumspicit et defendit, imperator vero officiorum, dum aequis omnibus consulit, plenus, 105 alienae custos salutis, nihil non ad sui spectare tutelam rationes populorum cognoscit, 106 et remedia cuncta quae status negotiorum admittit, arripere debet alacriter, secunda numinis voluntate delata. [13] Ut 107 in breve igitur conferam et ostendam qua ex causa omnes vos simul adesse [p. 86] volui, commilitones mei fidissimi, accipite aequis auribus quae succinctius explicabo. Veritatis enim absolutio 108 semper est 109 simplex. [14] Arduos vestrae gloriae gradus, quos fama per plagarum quoque accolas extimarum diffundit, excellenter accrescens, Alamannorum reges et populi formidantes, per oratores quos videtis, summissis cervicibus, concessionem praeteritorum poscunt et pacem. Quam ut cunctator et cautus, utiliumque monitor, (si vestra voluntas adest) tribui debere censeo multa contemplans. Primo ut Martis ambigua declinentur, dein ut auxiliatores pro adversariis adsciscamus, quod pollicentur, tum autem ut incruenti mitigemus ferociae flatus, perniciosos saepe provinciis, postremo id reputantes, quod non ille hostis vincitur solus, qui cadit in acie, pondere armorum oppressus et virium, sed multo tutius etiam tuba tacente, sub iugum mittitur voluntarius, qui sentit expertus, nec fortitudinem in rebelles nec lenitatem in supplices animos abesse 110 Romanis. 111 [15] In summa tanquam arbitros vos quid suadetis opperior, ut princeps tranquillus, temperanter adhibere modum adlapsa felicitate decernens. Non enim inertiae sed modestiae humanitatique (mihi credite) hoc quod recte consultum est adsignabitur.’
+
+[16] Mox dicta finierat, multitudo omnis ad quae [p. 88] imperator voluit promptior, laudato consilio, consensit in pacem, ea ratione maxime percita, quod norat expeditionibus crebris 112 fortunam eius in malis tantum civilibus vigilasse; cum autem bella moverentur externa, accidisse plerumque luctuosa. Icto post haec foedere gentium ritu, perfectaque sollemnitate, imperator Mediolanum ad hiberna discessit.
+
+Constantius Gallus Caesar evocatur a Constantio A. et capite truncatur.
+
+Ubi curarum abiectis ponderibus aliis, tamquam nodum et codicem 113 difficillimum, Caesarem convellere nisu valido cogitabat; eique deliberanti cum proximis, clandestinis colloquiis et nocturnis, qua vi quibusve commentis id fieret, antequam effundendis rebus pertinacius incumberet confidentia, acciri mollioribus scriptis, per simulationem tractatus publici nimis urgentis, 114 eundem placuerat Gallum, ut auxilio destitutus, sine ullo interiret obstaculo. [2] Huic sententiae versabilium adulatorum refragantibus globis, inter quos erat Arbetio, ad insidiandum acer et flagrans, et Eusebius tunc praepositus cubiculi effusior ad nocendum, id occurrebat, Caesare discedente, Ursicinum in oriente perniciose [p. 90] relinquendum, si nullus esset qui prohiberet 115 altiora meditaturum. [3] Eisdemque residui regii accessere spadones, quorum ea tempestate plus habendi cupiditas ultra mortalem modum adolescebat, inter ministeria vitae secretioris per arcanos susurros nutrimenta fictis criminibus subserentes; qui ponderibus invidiae gravioris virum fortissimum opprimebant, subolescere imperio adultos eius filios mussitantes, decore corporum favorabiles et aetate, per multiplicem armaturae scientiam, agilitatenque membrorum, inter cotidiana proludia exercitus, consulto consilio cognitos: Gallum suopte ingenio trucem, per suppositos quosdam ad saeva facinora ideo animatum, ut eo digna omnium ordinum detestatione exoso, ad magistri equitum liberos principatus insignia transferantur.
+
+[4] Cum haec taliaque sollicitas eius aures everberarent, expositas semper eius modi rumoribus et patentes, vario animi 116 motu miscente 117 consilia, tandem id ut optimum factu elegit: et Ursicinum primum ad se venire summo cum honore mandavit, ea specie ut pro rerum tune urgentium captu, disponeretur concordi consilio, quibus virium incrementis, Parthicarum gentium arma minantium impetus frangerentur. [5] Et nequid suspicaretur adversi venturus, vicarius eius (dum redit) Prosper missus est comes; acceptisque litteris, et copia rei [p. 92] vehiculariae data, Mediolanum itineribus properavimus magnis.
+
+[6] Restabat ut Caesar post haec properaret accitus, et abstergendae causa suspicionis, sororem suam (eius uxorem) Constantius ad se tandem desideratam venire, multis fictisque blanditiis hortabatur. Quae licet ambigeret, metuens saepe cruentum, spe tamen quod eum lenire poterit 118 ut germanum, profecta, cum Bithyniam introisset, in statione quae Caenos Gallicanos appellatur, absumpta est vi febrium repentina. Cuius post obitum maritus contemplans cecidisse fiduciam qua se fultum existimabat, anxia cogitatione quid moliretur haerebat. [7] Inter res enim impeditas et turbidas, ad hoc unum mentem sollicitam dirigebat, quod Constantius cuncta ad suam sententiam conferens, nec satisfactionem suscipiet aliquam, nec erratis ignoscet, sed ut erat in propinquitatis perniciem inclinatior, laqueos ei latenter obtendens, si cepisset incautum, morte multaret. [8] Eo necessitatis adductus, ultimaque ni vigilasset opperiens, principem locum, si copia patuisset, clam 119 affectabat, sed perfidiam proximorum ratione bifaria verebatur, qui eum ut truculentum horrebant et levem, quique altiorem Constantii fortunam in discordiis civilibus formidabant. [9] Inter has curarum moles immensas, imperatoris [p. 94] scripta suscipiebat assidua, monentis orantisque ut ad se veniret, et mente monstrantis obliqua, rem publicam nec posse dividi nec debere, sed pro viribus quemque ei ferre suppetias fluctuanti, nimirum Galliarum indicans vastitatem. [10] Quibus subserebat non adeo vetus exemplum, quod Diocletiano et eius collegae, ut apparitores Caesares non resides sed ultro citroque discurrentes, obtemperabant, et in Syria Augusti vehiculum irascentis, per spatium mille passuum fere pedes antegressus est Galerius purpuratus.
+
+[11] Advenit post multos Scudilo scutariorum tribunus, velamento subagrestis ingenii, persuasionis opifex callidus. Qui eum adulabili sermone periuriis 120 admixto, solus omnium proficisci pellexit, vultu assimulato saepius replicando, quod flagrantibus votis eum videre frater cuperet patruelis, siquid 121 per imprudentiam gestum est, remissurus, ut mitis et clemens, participemque eum suae maiestatis assciscet, 122 futurum laborum quoque socium, quos Arctoae provinciae diu fessae poscebant. [12] Utque solent manum iniectantibus fatis, hebetari sensus hominum et obtundi, his illecebris ad meliorum expectationem erectus, egressusque Antiochia numine laevo ductante, prorsus ire tendebat de fumo, ut proverbium loquitur vetus, ad flammam; et ingressus [p. 96] Constantinopolim, tamquam in rebus prosperis et securis, editis equestribus ludis, capiti Thoracis 123 aurigae coronam imposuit, ut victoris.
+
+[13] Quo cognito Constantius ultra mortalem modum exarsit; ac nequo casu idem Gallus de futuris incertus, agitare quaedam conducentia saluti suae per itinera conaretur, remoti sunt omnes de industria milites agentes in civitatibus perviis. [14] Eoque tempore Taurus quaestor ad Armeniam missus, confidenter nec appellate eo nec viso transivit. Venere tamen aliqui iussu imperatoris, administrationum specie diversarum, eundem ne commovere se posset, neve temptaret aliquid occulte custodituri; inter quos Leontius erat, postea urbi praefectus, ut quaestor, et 124 Lucillianus quasi domesticorum comes et scutariorum tribunus nomine Bainobaudes. [15] Emensis itaque longis intervallis et planis, cum Hadrianopolim introisset, urbem Haemimontanam, Uscudamam antehac appellatam, fessasque labore diebus duodecim recreans vires, comperit Thebaeas legiones in vicinis oppidis hiemantes, consortes suos misisse quosdam, eum ut remaneret promissis fidis hortaturos et firmis, cum animarentur roboris 125 sui fiducia, abunde per stationes locatae 126 confines, sed observante cura pervigili proximorum, nullam videndi vel audiendi quae ferebant, furari potuit facultatem. [16] Inde aliis super alias urgentibus litteris exire et [p. 98] decem vehiculis publicis, ut praeceptum est, usus, relicto palatio omni, praeter paucos tori ministros et mensae, quos avexerat secum, squalore concretus, celerare gradum compellebatur, adigentibus multis, temeritati suae subinde flebiliter imprecatus, quae eum iam despectum et vilem arbitrio subdiderat infimorum. [17] Inter haec tamen per indutias naturae conquiescentis, sauciabantur eius sensus circumstridentium terrore larvarum, interfectorumque catervae, Domitiano et Montio praeviis, correptum eum (ut existimabat in somnis), uncis furialibus obiectabant. [18] Solutus enim corporeis nexibus, animus semper vigens motibus indefessis, ex cogitationibus subiectis et curis, quae mortalium sollicitant mentes, colligit visa nocturna, quas φαντασίας nos appellamus.
+
+[19] Pandente itaque viam fatorum sorte tristissima, qua praestitutum erat eum vita et imperio spoliari, itineribus rectis 127 permutatione iumentorum emensis, venit Petobionem oppidum Noricorum, ubi reseratae sunt insidiarum latebrae omnes, et Barbatio repente apparuit Comes, qui sub eo domesticis praefuit, cum Apodemio agente in rebus, milites ducens, quos beneficiis suis oppigneratos elegerat [p. 100] imperator, certus nec praemiis nec miseratione ulla posse deflecti.
+
+[20] Iamque non umbratis fallaciis res agebatur, sed qua palatium est extra muros, armatis Barbatio 128 omne circumdedit. Ingressusque obscuro iam die, ablatis regiis indumentis, Caesarem tunica texit et paludamento communi, eum post haec nihil passurum, velut mandato principis iurandi crebritate confirmans, et ‘Statim’ inquit ‘exsurge,’ et inopinum carpento privato impositum, ad Histriam duxit, prope oppidum Polam, ubi quondam peremptum Constantini filium accipimus Crispum. [21] Et cum ibi servaretur artissime, terrore propinquantis exitii iam praesepultus, accurrit Eusebius, cubiculi tune praepositus, Pentadiusque notarius, et Mallobaudes armaturarum tribunus, iussu imperatoris compulsuri eum singillatim docere, quam ob causam quemque apud Antiochiam necatorum iusserat trucidari. [22] Ad quae Adrasteo pallore perfusus, hactenus valuit 129 loqui, quod plerosque incitante coniuge iugulaverit Constantina, ignorans profecto Alexandrum Magnum urgenti matri ut occideret quendam insontem, et dictitanti spe impetrandi postea quae vellet, eum se per novem menses utero portasse praegnantem, ita respondisse prudenter: ‘Aliam, parens optima, posce mercedem; hominis enim salus beneficio nullo pensatur.’ [23] Quo comperto [p. 102] irrevocabili ira princeps percitus et dolore, fiduciam omnem fundandae securitatis in eodem posuit abolendo. Et misso Sereniano, quem in crimen maiestatis vocatum praestigiis quibusdam absolutum esse supra monstravimus, Pentadio quin etiam notario, et Apodemio agente in rebus, eum capitali supplicio destinavit, et ita colligatis manibus in modum noxii cuiusdam latronis, cervice abscisa, ereptaque vultus et capitis dignitate, cadaver est relictum informe, paulo ante urbibus et provinciis formidatum. [24] Sed vigilavit utrubique superni numinis aequitas. Nam et Gallum actus oppressere 130 crudeles, et non diu postea ambo cruciabili morte absumpti sunt, qui eum licet nocentem, blandius palpantes periuriis, ad usque plagas perduxere letales. Quorum Scudilo destillatione iecoris pulmones vomitans interiit; Barbatio, qui in eum iam diu falsa composuerat crimina, cum ex magisterio peditum altius niti quorundam susurris incusaretur, damnatus extincti per fallacias Caesaris manibus 131 inlacrimoso obitu parentavit.
+
+[25] Haec et huius modi quaedam innumerabilia ultrix facinorum impiorum, bonorumque praemiatrix, aliquotiens operatur Adrastia, (atque utinam semper!): quam vocabulo duplici etiam Nemesim appellamus: ius quoddam sublime numinis efficacis, [p. 104] humanarum mentium opinione lunari circulo superpositum, vel ut definiunt alii, substantialis tutela generali potentia partilibus praesidens fatis, quam theologi veteres fingentes Iustitiae filiam, ex abdita quadam aeternitate tradunt omnia despectare terrena. [26] Haec ut regina causarum, et arbitra rerum ac disceptatrix, urnam sortium temperat, accidentium vices alternans, voluntatumque nostrarum exorsa interdum alio quam quo contendebant exitu terminans, multiplices actus permutando convolvit. Eademque necessitatis insolubili retinaculo mortalitatis vinciens fastus, tumentes in cassum, et incrementorum detrimentorumque momenta versabilis librans 132 (ut novit), nunc erectas eminentium 133 cervices opprimit et enervat, nunc bonos ab imo suscitans ad bene vivendum extollit. Pinnas autem ideo illi fabulosa vetustas aptavit, ut adesse velocitate volucri cunctis existimetur, et praetendere gubernaculum dedit, eique subdidit rotam, ut universitatem regere per elementa discurrens omnia non ignoretur.
+
+[27] Hoc immaturo interitu, ipse quoque sui pertaesus, excessit e vita, aetatis nono anno atque vicensimo, cum quadriennio imperasset. Natus apud Tuscos in Massa Veternensi patre Constantio, Constantini fratre imperatoris, matreque Galla, sorore Rufini et Cerealis, quos trabeae consulares [p. 106] nobilitarunt, et praefecturae. [28] Fuit 134 autem forma conspicuus bona, decente filo corporis membrorumque recta compage, flavo capillo et molli, barba licet recens emergente lanugine tenera, ita tamen ut maturius auctoritas emineret; tantum a temperatis moribus Iuliani differens fratris, quantum inter Vespasiani filios fuit Domitianum et Titum. [29] Assumptus autem in amplissimum fortunae fastigium, versabilis eius motus expertus est, qui ludunt mortalitatem, nunc evehentes quosdam in sidera, nunc ad Cocyti profunda mergentes. Cuius rei cum innumera sint exempla, pauca tactu summo transcurram. [30] Haec fortuna mutabilis et inconstans fecit Agathoclem Siculum ex figulo regem, et Dionysium, gentium quondam terrorem, Corinthi litterario ludo praefecit. [31] Haec Adramytenum Andriscum, in fullonio natum, ad Pseudophilippi nomen evexit, et Persei legitimum filium artem ferrariam ob quaerendum docuit victum. [32] Eadem Mancinum post imperium dedidit 135 Numantinis, Samnitum atrocitati Veturium, et Claudium Corsis, substravitque feritati Carthaginis Regulum; istius iniquitate Pompeius, post quaesitum Magni ex [p. 108] rerum gestarum amplitudine cognomentum, ad spadonum libidinem in Aegypto trucidatur. [33] Et Eunus quidam ergastularius servus ductavit in Sicilia fugitivos. Quam multi splendido loco nati Romani, 136 eadem rerum domina conivente, Viriathi genua sunt amplexi vel Spartaci? Quot capita quae horruere gentes funesti carnifices absciderunt? Alter in vincula ducitur, alter insperatae praeficitur potestati, alius a summo culmine dignitatis excutitur. [34] Quae omnia si scire quisquam velit quam varia sint et assidua, harenarum numerum idem iam desipiens et montium pondera scrutari putabit. 137 

pwgen.py

@@ -0,0 +1,72 @@
+from itertools import accumulate
+from random import randrange
+from bisect import bisect
+from math import log
+from collections import namedtuple
+import pickle
+
+
+def count_transitions(words, n):
+    trans = {}
+    for w in words:
+        xs = '\x00'*n + w + '\x01'
+        for i in range(len(w)+1):
+            curr = xs[i:i+n]
+            succ = xs[i+n]
+            if curr not in trans:
+                trans[curr] = {succ: 1}
+            elif succ not in trans[curr]:
+                trans[curr][succ] = 1
+            else:
+                trans[curr][succ] += 1
+    return trans
+
+
+Node = namedtuple('Node', ('choices', 'cumdist', 'entropy'))
+
+
+def build_model(trans):
+    model = {}
+    for (state, succs) in trans.items():
+        tot = sum(succs.values())
+        ord = tuple(succs.items())  # get some fixed order
+        model[state] = Node(
+            choices=tuple(x[0] for x in ord),
+            cumdist=tuple(accumulate([x[1] for x in ord])),
+            entropy=-sum(f/tot * log(f/tot) for f in succs.values()))
+    return model
+
+
+class Generator:
+    def __init__(self, words=None, state_size=None, path=None):
+        if path is not None:
+            with open(path, 'rb') as s:
+                self.state_size, self.model = pickle.load(s)
+        else:
+            assert words is not None and state_size is not None, 'bad arguments'
+            self.state_size = state_size
+            trans = count_transitions(words, state_size)
+            self.model = build_model(trans)
+
+    def dump_model(self, path):
+        with open(path, 'wb') as s:
+            pickle.dump((self.state_size, self.model), s)
+
+    def generate(self, rand=randrange):
+        state = '\x00' * self.state_size
+        out = []
+        entropy = 0
+        while True:
+            node = self.model[state]
+            entropy += node.entropy
+            r = rand(node.cumdist[-1])
+            succ = node.choices[bisect(node.cumdist, r)]
+            if succ == '\x01':
+                return ''.join(out), entropy
+            out.append(succ)
+            state = state[1:] + succ
+
+
+if __name__ == '__main__':
+    with open('words.txt') as s:
+        words = [w.strip().lower() for w in s.readlines()]