ppass/corpus/LacusCurtius/Calpurnius_Siculus.Eclogues.5

Forte Micon senior Canthusque, Miconis alumnus,
torrentem patula vitabant ilice solem,
cum iuveni senior praecepta daturus alumno
talia verba refert tremulis titubantia labris:

"quas errare vides inter dumeta capellas
canaque
lascivo concidere gramina
morsu,
Canthe puer, quos ecce greges a monte remotos

cernis in aprico decerpere gramina campo,
hos tibi do senior iuveni pater: ipse tuendos
accipe. iam certe potes insudare labori,
iam pro me gnavam potes exercere iuventam.

adspicis ut nobis aetas iam mille querellas
afferat et baculum premat inclinata senectus?
sed qua lege regas et amantes lustra capellas
et melius pratis errantes mollibus agnas,
percipe.
vere novo, cum iam tinnire volucres
incipient nidosque reversa lutabit hirundo,
protinus hiberno pecus omne movebis ovili.
tunc etenim melior vernanti germine silva
pullat et aestivas reparabilis incohat umbras,
tunc florent saltus
viridisque renascitur annus,
tunc Venus et calidi scintillat fervor amoris
lascivumque pecus salientes accipit hircos.
sed non ante greges in pascua mitte reclusos,
quam fuerit placata Pales. tum cespite vivo
pone focum geniumque loci Faunumque Laresque
salso farre voca; tepidos tunc hostia cultros
imbuat: hac etiam, dum vivit, ovilia lustra.
nec mora, tunc campos ovibus, dumeta capellis
orto sole dabis, simul hunc transcendere montem
coeperit ac primae spatium tepefecerit horae.
at si forte vaces, dum matutina relaxat


frigora sol, tumidis spumantia
mulctra papillis
implebit
quod mane fluet; rursusque premetur
mane quod occiduae mulsura redegerit horae.
parce tamen fetis: ne sint compendia tanti,
destruat ut niveos venalis caseus agnos;
nam tibi praecipuo fetura coletur
amore.
te quoque non pudeat, cum serus ovilia vises,
si qua iacebit ovis partu resoluta recenti,
hanc umeris portare tuis natosque tepenti

ferre sinu tremulos et nondum stare paratos.
nec tu longinquas procul a praesepibus herbas
nec nimis amotae sectabere pabula silvae,
dum peragit vernum Iovis inconstantia tempus.
veris enim dubitanda fides: modo fronte serena
blandius arrisit, modo cum caligine nimbos
intulit et miseras torrentibus abstulit agnas.

at cum longa dies sitientes
afferet aestus
nec fuerit variante deo mutabile caelum,
iam silvis committe greges, iam longius herbas
quaere; sed ante diem pecus exeat: umida dulces
efficit aura cibos, quotiens fugientibus euris
frigida nocturno tanguntur
pascua rore
et matutinae lucent in gramine guttae.
at simul argutae nemus increpuere cicadae,

ad fontem compelle greges; nec protinus herbas
et campos permitte sequi, sed
protegat illos
interea veteres quae porrigit aesculus umbras.
verum ubi declini
iam nona
tepescere sole
incipiet seraeque
†
videbitur hora merendae,

rursus pasce greges et opacos desere lucos.
nec prius aestivo pecus includatur ovili,
quam levibus nidis somnos captare volucris
cogitet et tremulo queribunda fritinniat ore.


cum iam tempus erit maturas
demere lanas,
sucida iam tereti constringere vellera iunco,
hircorumque iubas et olentes caedere barbas,
ante tamen secerne pecus gregibusque notatis
consimiles include comis, ne longa minutis,
mollia ne duris coeant, ne candida fuscis.
sed tibi cum vacuas posito velamine costas
denudavit ovis, circumspice, ne sit acuta
forpice
laesa cutis, tacitum ne pustula
virus
texerit occulto sub vulnere: quae nisi ferro
rumpitur, a! miserum fragili rubigine corpus
arrodet sanies et putria contrahet ossa.
providus (hoc moneo) viventia sulphura tecum
et scillae caput et virosa bitumina portes,
vulneribus laturus opem; nec Brutia desit
pix tibi:
tu liquido picis unguine terga memento,

si sint rasa,
linas. vivi
quoque pondera melle

argenti
coquito lentumque bitumen aheno,
impressurus ovi tua nomina; nam tibi lites
auferet ingentes lectus possessor in armo.

nunc etiam, dum siccus ager, dum fervida tellus,
dum rimosa palus et multo torrida limo
aestuat et fragiles nimium sol pulverat herbas,
lurida conveniet succendere galbana septis
et tua cervino lustrare mapalia fumo.
obfuit
ille malis odor anguibus: ipse videbis
serpentum cecidisse minas: non stringere dentes
ulla potest uncos, sed inani debilis ore
marcet et obtuso iacet exarmata veneno.

nunc age vicinae circumspice tempora brumae
qua ratione geras. aperit cum vinea sepes
et portat lectas securus circitor
uvas,
incipe falce nemus vivasque recidere frondes.
nunc opus est teneras summatim stringere virgas,
nunc hiemi servare comas, dum permanet umor,
dum viret et tremulas non excutit Africus umbras.
has tibi conveniet tepidis fenilibus olim
promere, cum pecudes extremus clauserit annus.
hac
tibi nitendum est, labor hic in tempore noster,
gnavaque sedulitas redit et pastoria virtus.
ne pigeat ramos siccis miscere recentes

et sucos adhibere novos, ne torrida
nimbis
instet hiemps nimioque gelu nivibusque coactis
incursare vetet
nemus et constringere frondes;
tu tamen aut leves hederas aut molle salictum
valle premes media. sitis est pensanda tuorum,
Canthe,
gregum viridante cibo: nihil aridus illis,
ingenti positus quamvis strue, prosit acervus,
virgea si desint liquido turgentia suco
et quibus est aliquid plenae vitale medullae.
praecipue gelidum stipula cum fronde caduca
sterne solum, ne forte rigor penetrabile corpus
urat et interno vastet pecuaria morbo.

plura quidem meminisse velim, nam plura supersunt.
sed iam sera dies cadit et iam sole fugato
frigidus aestivas impellit Noctifer horas."